Cơn mưa lớn chiều ngày 26/9/2016 tại Sài Gòn đã khiến cho toàn thành
phố trở thành một cái hồ mang tên Chí Minh đúng nghĩa. Tình trạng ngập
lụt tại hòn ngọc Viễn Đông không phải mới xảy ra năm nay. “Thành Hồ thất
thủ” – nguyên nhân do quy hoạch, do quản lý đô thị yếu kém đã rõ ràng.
Tuy nhiên, phải cam chịu tình trạng thất thủ ấy, ít nhiều còn do sự im
lặng của chính người dân. Dân Làm Báo xin chia sẻ với bạn đọc góc nhìn
của nhà báo Mai Quốc Ấn trên báo điện tử Dân Việt.
*
Mai Quốc Ấn - Cụm từ "Sài Gòn thất thủ" để nói về hiện trạng
ngập ở TP.HCM lan tràn trên mạng xã hội. Người dân đã "thất thủ" trước
dòng nước trên đường về nhà. Người dân đã "thất thủ" khi không ngăn được
còn nước tràn vào nhà. Dự án chống ngập hàng chục nghìn tỉ đã "thất
thủ" trước mưa lớn và triều cường.
Nhưng tôi lại nghĩ khác, có lẽ nền kinh tế đã thất thủ trước quy hoạch và nhân dân "thất thủ" trước chính mình.
Trước hết phải khẳng định không chỉ có TP.HCM ngập! Hà Nội, Đồng Nai,
Bình Dương, Thừa Thiên- Huế,... cũng "thất thủ" trước những cơn mưa
trong năm 2016.
Bao nhiêu cuộc hẹn làm ăn bị hủy khiến hợp đồng chậm lại? Bao nhiêu
chiếc xe chìm trong nước phải sửa chữa? Bao nhiêu đồ đạc người dân hay
công trình công cộng sẽ bị nước làm hỏng hay giảm tuổi thọ? Bao nhiêu
thời gian của người dân mất đi để tìm cách vượt ngập hay đi vòng qua khu
ngập về nhà?.v.v..
Tất cả những câu hỏi trên hoàn toàn có thể ước tính tương đối chính xác
bằng khảo sát khoa học. Và có thể tính tương đối chính xác số tiền mà
đất nước sẽ mất đi trong những ngày ngập. Xin nhớ cho, thực trạng ngập
không phải hôm nay mới có.
Năm 2015, trả lời trên Thời báo kinh tế Sài Gòn, kiến trúc sư Lưu Đức
Cường, Phó viện trưởng Viện quy hoạch đô thị và nông thôn Việt Nam, thừa
nhận mưa, lũ và triểu cường đang là nguyên nhân trực tiếp gây ra tình
trạng ngập úng cho đô thị TPHCM nhưng đó không phải là các nguyên nhân
chính.
Theo ông, quá trình đô thị hóa thiếu kiểm soát mới là nguyên nhân chính dẫn đến hiện tượng ngập lụt ở TPHCM hiện nay.
Xu hướng phát triển đô thị về phía Nam (vùng đất thấp, yếu) và phát
triển tự phát sát hai bờ sông Sài Gòn phía thượng nguồn (làm biến mất
hàng ngàn héc ta diện tích chứa nước), cùng quá trình đô thị hóa vùng
ven đô (vốn trước kia sử dụng cho mục đích nông nghiệp) mới chính là
nguyên nhân dẫn đến ngập lụt ở TPHCM.
Nó cũng tương tự như một dãy bờ sông Đồng Nai chảy qua thành phố Biên
Hòa (có các cống thoát nước) đã bị lấp để làm dự án phân lô bán nền.
Điều này góp phần làm tăng mức độ ngập của đô thị loại 1 Biên Hòa (mới
lên từ đô thị loại 2).
Hay khu vực thoát nước tự nhiên của Hà Nội (vùng trũng Thanh Trì, Nam Từ
Liêm,.v.v..) đã "thất thủ" vì đô thị hóa. Độ chênh mặt nước giữa hồ,
sông và đất nền thủ đô là rất thấp và mặt đất bị beton hóa khiến cách
ngấm nước tự nhiên coi như không còn.
Tôi tin rằng đại đa số các dự án được phê duyệt đều có sự tham gia của
nghiều ban, ngành, cơ quan chức năng địa phương hay thậm chí đến bộ,
ngành Chính phủ. Nhưng ngập vẫn hoàn ngập dù hàng trăm nghìn tỉ ngân
sách đã chi ra trên toàn quốc. Nếu tính luôn thiệt hại của người dân và
doanh nghiệp thì con số ấy lớn hơn rất nhiều.
Mới đây, tôi vừa tiếp xúc với hơn 70 hộ dân ở Biên Hòa về việc họ chịu
ngập mấy năm nay vì quy hoạch treo. Không có những tờ đơn khiếu nại,
kiến nghị nào mà chỉ có những lời nhờ vả báo chí hãy nói với chính
quyền.
Liệu người dân "thất thủ" trước sự tắc trách của chính quyền? Hay người
dân đã "thất thủ" trước chính bản thân họ vì đến quyền lợi chính đáng
của bản thân mình, gia đình mình họ cũng không dám nói.
Nhân dân đang "thất thủ" trước chính mình?
Mai Quốc Ấn
0 comments :
Post a Comment